Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου 2012

Η παρουσία των δύο φύλων στη διαφήμιση - Απορρυπαντικά


Το διαφημιζόμενο προϊόν
Η ομάδα των διαφημιζόμενων προϊόντων που θα μελετήσουμε στη συνέχεια είναι τα απορρυπαντικά οικιακής χρήσης. Θα αναλύσουμε διεξοδικά λεπτομέρειες των προβαλλομένων διαφημίσεων, προϊόντων στην τηλεόραση, το διαδίκτυο αλλά και στον τύπο. Πιο συγκεκριμένα θα ασχοληθούμε με τη χλωρίνη μάρκας.
Το προϊόν αυτό είναι μια χλωρίνη οικιακής χρήσης, του οποίου τα πλεονεκτήματα, όπως αναφέρεται και στη διαφήμιση, είναι πολλά και σημαντικά.

Θέμα της διαφήμισης – αναλυτική αναφορά στο προϊόν και τον τρόπο προβολής του
Όπως αναφέρεται και στη διαφήμιση το προϊόν αυτό με την καινούργια δομή του και δραστικότητά του δε φθείρει τα ρούχα και πιο συγκεκριμένα τα σεντόνια και τα βοηθά να δείχνουν αστραφτερά, λευκά και όμορφα.Το προϊόν αυτό αναφέρεται ως επί το πλείστον στην ελληνίδα νοικοκυρά που πρέπει, σύμφωνα με τις πεποιθήσεις του λαού και του απλού κόσμου, να έχει ένα απόλυτα περιποιημένο νοικοκυριό, που αντικατοπτρίζεται στα ολόλευκα σεντόνια. Επίσης αναφέρεται ότι το προϊόν αυτό είναι οικονομικό μη επιβαρύνοντας τη νοικοκυρά με περιττά έξοδα.
Η διαφημιστική καμπάνια αυτού του συγκεκριμένου προϊόντος φαίνεται πως κάνει καλή δουλειά, καθώς το προϊόν έχει υψηλότατες πωλήσεις παρά το ότι μια κοινή χλωρίνη φέρνει τα ίδια αποτελέσματα.
Το προϊόν αυτό κατέχει ηγετική θέση ανάμεσα στα προϊόντα που πωλούνται περισσότερο στην Ελλάδα και αυτό, λόγω της μακροχρόνιας προβολής και διαφήμισης στην τηλεόραση.

Σχόλιο-προβληματισμός για τη σχέση τιμής- αγοραστικής  αξίας του προϊόντος, σε σύγκριση με άλλα ομοειδή.
Η χλωρίνη αυτή εμφανίζει μικροδιαφορές σε σχέση με τις άλλες του είδους της αλλά είναι άραγε αναντικατάστατη; Η αξία του προϊόντος αυτού μάλλον έχει υπερεκτιμηθεί, από μεγάλο μέρος των ελληνικών νοικοκυριών, σε σχέση με την ποιότητα αντίστοιχων προϊόντων που προορίζονται για την ίδια χρήση, αλλά δεν έχουν αυτή την προβολή.
Η διαφήμιση, βέβαια, δεν είναι δωρεάν και γι’ αυτό το λόγο οι εταιρίες πρέπει να υπερτιμολογούν το προϊόν, προκειμένου να βγάλουν τα έξοδα της διαφήμισης. ΄Ετσι, η τιμή ενός διαφημιζόμενου προϊόντος στην αγορά καταλήγει να είναι μεγαλύτερη από αντίστοιχου μη διαφημιζόμενου.
         
Ο χώρος στον οποίο εκτυλίσσεται η διαφήμιση του προϊόντος και η βαθύτερη στόχευση της συγκεκριμένης επιλογής
Τα σενάρια των διαφημίσεων οικιακών προϊόντων ίδιου είδους εκτυλίσσονται  κυρίως σε περιβάλλον μεσοαστικών οικογενειών, αλλά όχι σπάνια και σε πολυτελείς οικίες.
Η στόχευση της διαφήμισης είναι να προβληθεί το συγκεκριμένο προϊόν ως συμφέρον σε σχέση με τον ανταγωνισμό, ώστε να μπορέσει να το εντάξει στον εβδομαδιαίο προϋπολογισμό καθαριότητας ένας μεσοαστός χωρίς να τον προβληματίσει το κόστος. Το γεγονός ότι προβάλλεται ως ιδιαίτερα αποτελεσματικό, συχνά με μεθόδους συγκριτικής διαφήμισης προς αντίστοιχα προϊόντα του ανταγωνισμού, το καθιστά ακόμη πιο ελκυστικό και ανταγωνιστικό. Η χρήση του προϊόντος ακόμα και από εύπορους καταναλωτές θέλει να δείξει το εύρος αποδοχής και εμπιστοσύνης του καταναλωτικού κοινού στο προϊόν.

Η παρουσία και ο ρόλος της γυναίκας στις διαφημίσεις αυτών των προϊόντων
Η προαναφερόμενη περιγραφή του τρόπου προβολής του προϊόντος εξυπηρετεί την προσπάθεια εκ μέρους της εταιρείας να αυξήσει τα κέρδη της, εμφανίζοντας το  προϊόν ως αναντικατάστατο μέρος της ζωής της ελληνίδας νοικοκυράς. Έχει αποδειχθεί ότι το 92% των διαφημίσεων απεικονίζει μόνο γυναίκα ενώ ένα ποσοστό 11% απεικονίζει και τα δύο φύλα παράλληλα.
Στις διαφημίσεις απορρυπαντικών, στο σύνολό τους, πρωταγωνιστεί η γυναίκα να διαφημίζει το προϊόν, καθώς η ελληνίδα νοικοκυρά είναι το κοινό στο οποίο απευθύνονται. Έμμεσα, όμως, υποδηλώνεται ότι μία γυναίκα προκειμένου να είναι αρεστή στον άντρα της και ο άντρας της να είναι ικανοποιημένος και χαρούμενος με εκείνη πρέπει να είναι όλα αστραφτερά, με τη βοήθεια, πάντα, του συγκεκριμένου προϊόντος!
Μπορεί η διαφήμιση να απευθύνεται κυρίως στην ελληνίδα νοικοκυρά, αλλά σε ένα σπίτι ζει όλη η οικογένεια οπότε η χρήση του έχει αντίκτυπο στη ζωή όλης οικογένειας. Επίσης, οι άντρες μπορεί να μην εμφανίζονται πολύ στις διαφημίσεις απορρυπαντικών, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις εκφωνούν το ηχητικό μέρος της διαφήμισης και έχουν γενικότερα έμμεσο ρόλο σε αυτή.
Αποτελεί πλέον δεδομένο ότι το πρόσωπο που διαφημίζει ένα απορρυπαντικό, είναι γυναίκα. Οι γυναίκες μέσης ηλικίας προτιμούνται από τους διαφημιστές για να προωθήσουν το προϊόν. Συνήθως είναι μητέρα η γυναίκα που εμφανίζεται στη διαφήμιση. Είναι ως επί το πλείστον νοικοκυρά ή εργαζόμενη που, χάρη στο προϊόν αυτό, καταφέρνει να συνδυάζει με απόλυτη επιτυχία, την επαγγελματική με τη ζωή της νοικοκυράς.
Το προϊόν, κατά τη διαφήμιση, είναι σημαντικότατο εργαλείο και όπλο της γυναίκας «κατά των λεκέδων» και υπέρ της αυτοπεποίθησής της! Μετά από χρόνια επιτυχούς χρήσης του συγκεκριμένου προϊόντος,  αναδεικνύεται η εμπειρία της στο νοικοκυριό και ενθαρρύνεται η αποδοχή της από τον κοινωνικό της περίγυρο. Η χρήση του προϊόντος οδηγεί στο να αυξηθεί η εμπιστοσύνη στη γυναίκα, όταν είναι αποτελεσματικό το απορρυπαντικό. Ακόμη, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι, σε μεγάλο βαθμό, κολακεύεται η γυναίκα για την ιδιότητα της καλής νοικοκυράς.

Η σήμανση των χαρακτηριστικών του γυναικείου ρόλου στη διαφήμιση
Μέσα από την προβολή της διαφήμισης, μπορούμε να αντιληφθούμε τους στερεότυπους επαγγελματικούς ρόλους που αποδίδονται στη γυναίκα και στον άνδρα. Με βάση αυτό το μηχανισμό μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε πώς τα στερεότυπα αυτά επηρεάζουν τη δική μας στάση απέναντι σε άντρες και γυναίκες.        Πιο συγκεκριμένα, η γυναίκα εμφανίζεται σε παραδοσιακούς ρόλους της. Δηλαδή, στο ρόλο της νοικοκυράς, που το μόνο που την χαροποιεί είναι να διατηρεί το νοικοκυριό της καθαρό, της συζύγου που καλλωπίζεται για να σαγηνεύσει τον άνδρα της,  καθώς και της μητέρας που δείχνει την αγάπη και την τρυφερότητα στα παιδιά της. Παράλληλα όμως ο ρόλος της γυναίκας έχει προσαρμοστεί στις απαιτήσεις των καιρών καθώς δεν περιορίζεται μόνο στην  παρουσίασή της πάντα όμορφη και καλοντυμένη ώστε να χρησιμοποιείται ως μέσο προώθησης υπηρεσιών και προϊόντων. Σήμερα, η θηλυκότητα της γυναίκας γίνεται «βήμα» για ευθείς σεξουαλικούς υπαινιγμούς. Προβάλλεται ως το μόνο υπεύθυνο άτομο για το νοικοκυριό και για την ανατροφή των παιδιών. Οι διαφημίσεις μας δημιουργούν την ψευδαίσθηση πως είναι δυνατόν να αγοράσουμε ένα τρόπο ζωής μαζί με τα αγαθά. Η δράση της γυναίκας στο νοικοκυριό αναδεικνύει ως άριστο βοηθό το απορρυπαντικό, το πολύτιμο εργαλείο της για την καθαριότητα. Πολλές γυναίκες, βέβαια, δεν είναι πια μόνο νοικοκυρές αλλά ασκούν και άλλες δραστηριότητες και τα προβλήματα, οι προσδοκίες και τα ενδιαφέροντά τους διαφέρουν από εκείνα του παρελθόντος (οικιακά κατεξοχήν). Σημειώνεται ότι πάντα ασχολείται  με την εξωτερική της εμφάνιση. Ο τύπος αυτός γυναίκας που καταβάλει εναγώνιες προσπάθειες να βρίσκεται στο κέντρο της προσοχής του περιβάλλοντός της. Είναι η επιτυχημένη σε όλους τους τομείς, η γυναίκα τέλεια επαγγελματίας, τέλεια σύζυγος, τέλεια μητέρα με αναλογίες μοντέλου! Αυτή είναι η σύγχρονη γυναίκα!

Η παρουσία και ο ρόλος του άνδρα στη διαφήμιση
Από την άλλη μεριά, ο άνδρας εμφανίζεται στις διαφημίσεις, υποστηρίζοντας τη γυναίκα και συμμετέχει έμμεσα στο χτίσιμο της προβολής του προϊόντος. Η εικόνα του είναι αυτή του δυναμικού, με αυτοπεποίθηση, ισχύ και δύναμη.  Η μεταξύ τους σχέση και ο ρόλος του καθενός, στις περισσότερες των περιπτώσεων, είναι ετεροβαρής. Οι άνδρες, προκειμένου να στηρίξουν το προϊόν, εμφανίζονται όμορφοι και καλοντυμένοι, σοβαροί, ενώ περιφέρονται σε πολυτελέστατα περιβάλλοντα, με άνεση, μεταξύ άλλων οικονομική, χωρίς ιδιαίτερη πίεση.

Συγκριτική παρουσίαση της διαφήμισης στην τηλεόραση με την αντίστοιχη στο διαδίκτυο, ως προς το ρόλο των δύο φύλων.
Παρατηρούμε ότι οι διαφημίσεις δεν διαφέρουν στο διαδίκτυο, καθώς ακολουθούν το ίδιο στερεότυπο μοτίβο για τις αναπαραστάσεις των δύο φύλων στις διαφημίσεις, με εκείνο που υιοθετείται από τις έντυπες και τις τηλεοπτικές. Σπάνιες είναι οι περιπτώσεις στις οποίες εμφανίζονται και τα δυο φύλα ανταγωνιζόμενα, και η γυναίκα κατέχει θέση κύρους και ισχύος. Η παρουσίαση των σύγχρονων ρόλων των δύο φύλων θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι  είναι η αναμενόμενη, από ένα επαναστατικό μέσο, όπως το διαδίκτυο, αλλά απέχει κάπως από την παραδοσιακή και στερεότυπη παρουσίαση των φύλων. Αυτή η διαφορά μπορεί να σχετίζεται με τα χαρακτηριστικά των διαφημιζόμενων προϊόντων.

Παρατηρήσεις και επισημάνσεις
Συχνά, στη διαφημιστική πραγματικότητα κυριαρχεί το χιούμορ. Οι ευδιάθετοι και χαρούμενοι άνθρωποι προσδίδουν κύρος και καθιστούν ελκυστικότερη την αγορά του προϊόντος. Στο βωμό, ωστόσο, του κέρδους θυσιάζεται η αληθινή ταυτότητα  των σχέσεων των δύο φύλων. Η κατοχή και η χρήση ποικίλων αγαθών δηλώνει ότι η αξία της οικογένειας σχετίζεται με την κατοχή πολύτιμων πραγμάτων. Οι διαφημίσεις μας δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι είναι δυνατόν να αγοράσουμε ένα τρόπο ζωής μαζί με τα αγαθά.